Thai phụ còn có thể bị thiếu máu do thiếu folat

Sức khỏe

(view: 3400)

Số báo 6/01, bác sĩ Lê Ðức (bệnh viện Hùng Vương) đã cho biết các triệu chứng hậu quả và cách phòng chống bệnh thiếu máu do thiếu sắt ở những phụ nữ trong thời kỳ mang thai.

Các thai phụ còn có thể bị thiếu máu do thiếu folate. Ðây là nguyên nhân quan trọng thứ hai sau thiếu sắt.

Folate là gì? Ai bị thiếu folate?

Phần lớn máu trong cơ thể con người được tạo ra từ tủy và xương. Có nhiều yếu tố tham gia vào quá trình tạo máu này. Axit folic là một trong những yếu tố quan trọng, với phụ nữ mang thai thì nó càng tham gia tích cực hơn trong việc tạo máu. Folate là dạng muối của axit folic.

Thiếu folate chiếm tỷ lệ 1% trong các bà mẹ mang thai và chịu trách nhiệm cho khoảng 10% việc thiếu máu trong thai kỳ.

Thiếu máu do thiếu folate thường gặp trong những trường hợp đa thai do sự gia tăng nhu cầu của thai nhi và kèm theo tình trạng tán huyết do tăng sự tổng hợp hồng cầu. Những thai phụ phải dùng hydantoin (nhóm thuốc chống động kinh) cũng bị thiếu folate do thuốc ức chế việc sử dụng folate.

Sự dự trữ folate ở gan chỉ đáp ứng cho nhu cầu của cơ thể trong khoảng 4 - 6 tuần. Vì thế, một khẩu phần ăn thiếu folate làm giảm mức folate trong huyết thanh sau ba tuần.

Thiếu folate gây hậu quả gì?

* Hậu quả đầu tiên là mẹ thiếu máu.

* Thiếu folate trong thai nhi rất hiếm và thiẽu folate ở mẹ không làm gia tăng tỷ lệ bệnh tật và chết chu sinh. Nhưng có những báo cáo cho rằng có mối liên quan giữa thiếu folate và nhau bong non.

* Ngoài ra, từ một số nghiên cứu gần đây, thực nghiệm trên chuột hay dịch tễ học của người, người ta ghi nhận rằng một khẩu phần ăn mất cân bằng, đặc biệt là thiếu axit folic hay một số vitamin khác, có thể đóng một vai trò trong những bất thường của hệ thống thần kinh trung ương như:

Vô não (không có não): tùy theo vùng mà tỷ lệ khác nhau: 0,5/1.000 trẻ sinh sống ở Pháp, ở Ai-len 3 - 5%. Tỷ lệ tái phát cho những lần sinh sau là 2% khi có một người trong gia đình mắc phải, 2 - 5% sau khi sinh một bé vô não, 10% sau khi sinh hai bé bị vô não.

Thoát vị não, màng não và hở cột sống (Spina bifida).

Ðến bác sĩ đế bổ sung folate

Mức folate trong máu phụ nữ có thai thường là 4 - 10 mg/ml, 1 - 16 mg/ml trong người không có thai.

Những thầy thuốc kinh nghiệm thường cho dùng axit folic như là một cách điều trị ngăn ngừa. Mỗi phụ nữ được bổ sung 5 mg axit folic/ngày, khoảng 30 - 60 ngày trước khi thụ thai và tiếp tục trong 3 tháng đầu tiên của thai kỳ có kết quả rất tốt.

Ðể biết chắc chắn có thiếu máu do thiếu folate hay không, chẩn đoán xác định cho cùng là xét nghiệm tủy xương, nhưng người ta ít sử dụng xét nghiệm này. Thường người ta đo lượng folate, làm xét nghiệm phết máu ngoại biên. nhiều bệnh nhân thiếu máu do thiếu folate có tình trạng giảm tiểu cầu và bạch cầu.

Cần bổ sung cho những phụ nữ có thai khoảng 0,5 - 1mg mỗi ngày, lượng này thường có sẵn trong những loại đa sinh tố được cho uống trước sinh. Những bệnh có nguy cơ cao thì nhu cầu cao hơn.

Folate có nhiều trong rau củ

Ðiều tốt nhất cho những thai phụ trẻ là đi khám thai khám sức khỏe đều đặn. Ðừng ngại ngần, cứ hỏi bác sĩ về chế độ dinh dưỡng, cách ăn uống sao cho phù hợp với tình trạng sức khỏe mình.

* Folate có trong các loại rau củ như: nấm, bông cải Ðà Lạt (búp lơ), củ cải đậu và trái cây như chuối, dưa tây. Việc đun nấu làm phá hủy chất folate. Vì thế, nếu có thể, nân ăn trái cây và rau củ tươi là tốt nhất. Lạc (đậu phộng) cũng có nhiều folate.

* Folate cũng có nhiều trong các thực phẩm như gan, thận, não, lách... nhưng do nấu nướng nên lượng folate giảm đi rất nhiều. (TGPN)